Το νερό είναι δημόσιο κοινωνικό αγαθό . Όχι «colpo grosso» στο δόγμα της Αόρατης Χειρός της Αγοράς.

 Δήμαρχε Θηβαίων και Δημοτικές Παρατάξεις «οικουρείτε» ή περιμένετε άλλοι  «να βγάλουν το φίδι από την τρύπα»; Γιατί δεν προσκλήθηκε ή δεν ζητήθηκε έκτακτη σύγκληση του "Σώματος"; Δεν βλέπω τα αντανακλαστικά σας.

 από τον  πολιτικό μηχανικό Θεόδωρο Κ. Παπαϊωάννου

Με Fast track δημόσια μεν , προσχηματική δε διαβούλευση μόλις 4 ημερών και με το τριήμερο της αργίας της Καθαρής Δευτέρας μέσα , η κυβέρνηση  με  πολυνομοσχέδιο 263 άρθρων και 357 σελίδων , προελαύνει ακάθεκτη  στην ιδιωτικοποίηση του νερού. Μέσα στην πρεμούρα της αγνόησε τρεις αποφάσεις του ΣτΕ που διασφαλίζουν τον δημόσιο χαρακτήρα του νερού

Στη βιασύνη της  να «τελειώνει» και με νερό δεν υπολόγισε ότι σε - προ Τεμπών -χρόνο (Παρ. 24.2.2023)  ,  λίγο πριν  την επίσημη ανακοίνωση των βουλευτικών εκλογών

Με την  αγοραία αντίληψη περί κράτους προκειμένου να «ξεμπερδεύουν» δεν «ανέκοψαν ταχύτητα» αναθεωρούντες και αναστοχαζόμενοι  μπροστά στη μακάβρια  και άκρως οδυνηρή θέα της πύρινης  κόλασης που κατέκαιγε λαμαρίνες και ανθρώπους.

Δεν πτοήθηκαν απέναντι στον συλλογικό σπαραγμό για τον άδικο χαμό συγγενών, φίλων και αγνώστων  που μετουσιώνεται σε κοινωνική οργή συσσωρευμένη εδώ και τέσσερα χρόνια απέναντι σε ένα κατεστημένο συμφερόντων το οποίο προσλαμβάνεται απτά πλέον από πλατιά κοινωνικά στρώματα ως αυτό που δεν διστάζει να θυσιάζει ανθρώπινες ζωές στον βωμό του κέρδους.

Η σημαντικότερη αλλαγή που εισάγεται  , είναι ότι οι κρατικές αρμοδιότητες ρύθμισης και ελέγχου όλων των φορέων παροχής της δημόσιας υπηρεσίας ύδρευσης και αποχέτευσης της χώρας αφαιρούνται από το αρμόδιο υπουργείο και ανατίθενται στην νέα ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) που αντικαθιστά και επεκτείνει  την γνωστή ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ)

Η υπαγωγή όμως του ελέγχου ενός αγαθού κοινής ωφελείας όπως το νερό σε ένα τέτοιο καθεστώς  έχει νόημα όταν το  εν λόγω αγαθό απελευθερώνεται και ιδιωτικοποιείται, κάτι  που ακροβατώντας λεκτικά προσπαθούν να υποκρύψουν και  να το επιτύχουν έμμεσα .

Όταν, δηλαδή, ενώ υπάρχει ένα μονοπώλιο υπό δημόσιο έλεγχο, δημιουργούνται ιδιωτικές εταιρείες. Ως αντιστάθμισμα του δημόσιου ελέγχου, δημιουργείται μια ρυθμιστική αρχή π.χ η ΡΑΕ ώστε, στο μέτρο που οι κανόνες της «ελεύθερης αγοράς» επιτρέπουν, να υπάρχει ένας στοιχειώδης έλεγχος υπέρ του δημόσιου συμφέροντος.

Ο τομέας όμως υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης δεν μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί, σύμφωνα  με το Σύνταγμα, που ρητά αναφέρεται  στις αποφάσεις (1906/2014, 190/2022, 191/2022)   της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικράτειας

Αυτό σημαίνει ότι  υποχρεωτικά οι επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης υπόκεινται πλήρως στον Δημόσιο έλεγχο , τουλάχιστον διά της κατοχής από αυτό  της πλειοψηφίας του μετοχικού τους κεφαλαίου .

Οι αρμοδιότητες της ΡΑΕ είναι  αποφασιστικές και οι πράξεις της εκτελεστές χωρίς να υπόκεινται σε κανενός είδους έλεγχο νομιμότητας ή σκοπιμότητας και εποπτείας από τον αρμόδιο υπουργό.   Δεν μπορεί  λοιπόν να υποκαταστήσει τον δημόσιο έλεγχο των υπηρεσιών  υδροδότησης και αποχέτευσης σύμφωνα με την  νομολογία του ΣτΕ

Εξ ορισμού η ΡΑΕ είναι προορισμένη και οργανωμένη ώστε να ρυθμίζει τα ζητήματα που ανακύπτουν στον χώρο της αγοράς και του ανταγωνισμού.

Συνεπώς, η δημιουργία Αρχής για τα Ύδατα προϋποθέτει την ύπαρξη «αγοράς υδάτων», που σήμερα  δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ ΕΥΔΑΠ- ΕΥΑΘ - ΔΕΥΑ  αλλά και ΦοΔΣΑ   Η ίδρυση της ευθέως υποκρύπτει την ιδιωτικοποίηση του νερού σε εθνικό και τοπικό επίπεδο αντιστοίχως με αυτήν της Ενέργειας.

Όπως προβλέπεται στο πολυνομοσχέδιο, για το έργο της (ΡΑΑΕΥ)    θα επιβαρύνει οικονομικά τις Δημόσιες Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης εισπράττοντας ποσοστό επί του ετήσιου κύκλου εργασιών τους και όχι επί των καθαρών κερδών τους.  Αυτό θα γίνεται ακόμη κι αν έχουν οικονομικές ζημιές, κάτι προφανώς που θα μετακυληθεί  και θα επιβαρύνει στην κατανάλωση του νερού.

Η μέθοδος κοστολόγησης , τιμολόγησης, η έγκριση  των  τιμολόγιων ο έλεγχος της «οικονομικής αποδοτικότητας»  θα είναι εφεξής  αντικείμενο  της (ΡΑΑΕΥ)   ,  όπως  ακριβώς έγινε  και με την ενέργεια.

Η (ΡΑΑΕΥ)     θα μπορεί  να προτείνει συγχωνεύσεις υφιστάμενων ΔΕΥΑ κάτι που δεν εξασφαλίζει την ανάκαμψη κάποιων ελάχιστων προβληματικών ΔΕΥΑ

Κι όλα αυτά θα γίνουν με την πρόσληψη μόλις τριών επιπλέον υπαλλήλων, που μαζί με τα 13 μέλη του Δ.Σ, θα αναλάβουν τον πλήρη έλεγχο, την εποπτεία και τη διαχείριση των ΔΕΥΑ.

Με τις  προτεινόμενες διατάξεις των άρθρων αναφορικά  με τις αρμοδιότητες τη σύνθεση και τη λειτουργία της(ΡΑΑΕΥ)    καταργούνται οι αρμοδιότητες των Δ.Σ. των ΔΕΥΑ, αλλά  και αρμοδιοτήτων των δημοτικών συμβουλίων .

Πουθενά  στο πολυνομοσχεδίου δεν προβλέπεται   η συμμετοχή  αρμόδιων εκπροσώπων στα όργανα αυτής της αρχής, όπως : η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης - Αποχέτευσης, οι πρόεδροι και μέλη Δ.Σ. των ΔΕΥΑ, οι εκπρόσωπων εργαζομένων που  έχουν την τεχνογνωσία και την εμπειρία για να συμβάλουν σε συμβουλευτικά  όσο και σε διαχειριστικά.

 Συμπερασματικά, η κυβερνητική αυτή επιλογή θα μεταφέρει στους πολίτες και στις επιχειρήσεις υψηλό κόστος για να έχουν υπερκέρδη λίγοι, θα περιορίσει την πρόσβαση όλων στα βασικά αγαθά, όπως το νερό, θα αφαιρέσει περιουσία και αρμοδιότητες από τους δήμους………

    *15.3.2023 και θα επανέλθω σύντομα