Κυριακή 1 Αυγούστου 2021

Γιατί στην Αθήνα και όχι στη Θήβα τη γενέτειρά του η πρεμιέρα τιμής προς τον Θεόδωρο Βρυζάκη ;

 
από τον πολιτικό μηχανικό Θεόδωρο Κ. Παπαϊωάννου *

Ο Δήμο Θηβαίων την 22α  Ιουνίου στα πλαίσια των επετειακών εκδηλώσεων  για τα 200 χρόνια από την επανάσταση  του 1821   (1)  οργάνωσε μια πολυσήμαντη  επετειακή εκδήλωση ,για να τιμήσει τον  μεγάλο Θηβαίο ζωγράφο  της Επανάστασης ,με  θέμα  :  «Θεόδωρος Βρυζάκης: Η ζωή και το έργο του».

Στα θετικά καταγράφεται ότι ο Δήμος  κινήθηκε τάχιστα πριν ενσκήψει  το 4ο  κύμα  (που ο καθηγητής Σύψας  θεωρεί αναπόφευκτο  και, άλλος ένας , ο καθηγητής Γεροτζιάφας ανήσυχος για το 4ο  το χαρακτηρίζει κοινωνικό υγειονομικό Αρμαγεδδώνα )

Γενικότερα τον τελευταίο καιρό η ανθρωπότητα  έχει μπει σε μια νέα ζοφερή εποχή, πολλών διαδοχικών πανδημιών  και κάθε προσπάθεια είναι καταδικασμένη  να αποτύχει ,όσο επιμένουμε να αδιαφορούμε για τις οικολογικές και κλιματικές αλλαγές  , για την ήδη  δραματική υποβάθμιση του πλανητικού περιβάλλοντος

Ο Θ  Βρυζάκης   ήταν  από τους πρώτους που φοίτησαν στην Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου και τον ακολούθησαν     οι Βολονάκης, Νικηφόρος Λύτρας, Γύζης, Ιακωβίδης  κ.α

Όλοι αυτοί συναποτέλεσαν την λεγόμενη στη Σχολή του Μονάχου, ή αλλιώς του ακαδημαϊκού ρεαλισμού , το  σημαντικότατο   εικαστικό κίνημα που ήλθε  στην Ελλάδα του 19ου  αιώνα.

Αρκετοί από αυτούς επέστρεψαν και δίδαξαν στην Σχολή των Τεχνών (μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών) του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.

Σε επίσκεψη το 1982  του τότε Δ.Σ της ΚΕΔΚΕ που  συμμετείχα ως Γενικός  Γραμματέας

 στον  Ανδρέα Παπανδρέου ως πρωθυπουργό είδα με έκπληξη ότι κοσμούσε  το   γραφείο του, κρεμασμένος στον τοίχο πίσω ακριβώς από την πολυθρόνα του ο πίνακας  «Η Ελλάς Ευγνωμονούσα»  του Βρυζάκη ,αυτός που είναι κρεμασμένος στην ανατολική όψη του Δράκειου  δημοτικού  καταστήματος

Διάβασα την ανακοίνωση του δημάρχου ,στην οποία δεν απαντάται το ερώτημα - όχι  μόνο δικό μου - γιατί η παρθενική αυτή εκδήλωση έγινε στο Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας και όχι στο σύγχρονο αρχαιολογικό Μουσείο της Θήβας - γενέτειράς του - και θα αποτελούσε πολιτιστικό «γεγονός» για την πόλη και για την ευρύτερη  περιοχή.

Ίσως  μου  πουν  ότι « Οι μεγάλοι καλλιτέχνες δεν έχουν πατρίδα», που είπε  ο Γάλλος συγγραφέας Αλφρέ Ντε Μυσσέ, σύγχρονος  του Βρυζάκη ,αλλά  δεν θα  ικανοποιηθώ

Ήθελαν άραγε οι διοργανωτές  να βρεθούν κοντά στα εγχώρια μεγαλοαστικά «τζάκια» ,κοντά στους αρμούς που δένουν την εξουσία ,σε απόσταση αναπνοής από τα κέντρα λήψης αποφάσεων , μήπως  και φθάσει ως εκεί  η ηχώ των ομιλιών των;

Από τις πολλές εικόνες  που κατέκλυσαν τα μέσα κοινωνικής  δικτύωσης , απ’  όσα  άκουσα  και διάβασα μου έμεινε η εικόνα μιας κακόγουστης φιέστας.

Ότι το καλλιτεχνικό ρεύμα που εξέφραζε ο τιμώμενος μεγάλος  πρόγονος μας   «καταπλακώθηκε» απ’ τον  συρμό της κιτσαρίας - εκτός λίγων εξαιρέσεων -  που παρέλασε  

Ήταν αναμενόμενο γιατί  στα δυο χρόνια θητείας της , η κυβέρνηση δεν έδωσε  τα  καλύτερα μαθήματα  πολιτισμού  με:

* Τον τσιμεντόδρομο της Ακρόπολης  δήθεν για διευκόλυνση των ΑμεΑ που προκάλεσε αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας και τροφοδότησε αρνητικά σχόλια  στα σοβαρά  διεθνή ΜΜΕ.

* Την παραχώρηση  του Καλλιμάρμαρου για το ντεφιλέ του οίκου Dior ανακάλεσε αλήστου μνήμης εποχές αποικιοκρατίας και προκάλεσε θυμηδία με το κιτς του όλου θέματος, παρά την επιχείρηση καθολικού εξωραϊσμού από τα «μίσθαρνα» ΜΜΕ.

 * Τις παρουσίες των «κυριών του καλού κόσμου» με βλαχομπαρόκ εμφανίσεις με φωτογραφίσεις σε στιλ βαλσαμωμένου πιθήκου και ανέδειξαν σε όλο το μεγαλείο τον ατέλειωτο ελληνικό επαρχιωτισμό.

* Την επιλεκτική και μονομερή επιβολή « ασιτίας» ανθρώπων του πολιτισμού και της Τέχνης (ενοχλητικής στους κρατούντες)   πληγέντων   από την  πανδημική ύφεση , την ανεργία , σε σχέση με  αδρή χρηματοδότηση  των ΜΜΕ

* Την επικείμενη  έναρξη  της απόσπασης δια τεμαχισμού των αρχαιοτήτων του σταθμού  της Βενιζέλου και της καταστροφής της βυζαντινής Μέσης Οδού στην Θεσσαλονίκη μετά την απόφαση του ΣτΕ  με οριακή (13-12) πλειοψηφία

* Την περιφρόνηση των  εκκλήσεων  και της διαφωνίας του συνόλου της ελληνικής και διεθνούς επιστημονικής κοινότητας, μεταξύ των οποίων το ICOMOS και κορυφαίων επιστημόνων Ελλήνων για τη διάσωση της  αυθεντικότητας ενός μοναδικού μνημείου.

Με τέτοιες όμως επιλογές διασυρόμαστε διεθνώς ως χώρα -  μια από τις ελάχιστες - που καταστρέφει την πολιτιστική της κληρονομιά.

Ο πρώην δήμαρχος κ. Γιάννης Μπουτάρης σε απεγνωσμένη  έκκλησή του στον πρωθυπουργό τόνισε ότι οι αρχαιότητες διατηρήθηκαν π.χ. στο Μοναστηράκι στο κέντρο της Αθήνας, και μάλιστα έκαναν τέσσερα χρόνια για να παραδώσουν τον σταθμό, αρχαιότητες διατηρήθηκαν στο Μιλάνο στη Ρώμη, στη Σόφια και αναρωτήθηκε γιατί αυτό δεν μπορεί να γίνει στη Θεσσαλονίκη.

* Την όζουσα υπόθεση  με επίκεντρο  τον Λιγνάδη - μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα στον χώρο του θεάτρου - δείχνει το μέγεθος της σχέσης της κυβερνητικής παράταξης με τον πολιτισμό

Τελικά ο  αύλειος  χώρος του αθηναϊκού μουσείου έγινε μια καλή τριών  επιπέδων βοιωτική πασαρέλα  πλείστων - σε  αναμονή - πολιτευτών/τριών  ( τοπικού-περιφερειακού- κεντρικού) 

Ο Βρυζάκης πέθανε στο Μόναχο το 1878 και κηδεύτηκε στο τότε Α΄ Νεκροταφείο της πόλης. Με διαθήκη του, άφησε κληρονομιά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όλα τα έργα τού ατελιέ του καθώς και 760 μάρκα για την επισκευή της οροφής της ελληνικής εκκλησίας του Σωτήρος (Salvatorkirche) στο Μόναχο.

 Άραγε είχαν προσκληθεί ο πρέσβης της Ο.Δ. της Γερμανίας, ο πρύτανης  του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο δήμαρχος Αθηναίων Κ. Μπακογιάννης;

Επίμετρο    Ο δήμαρχος Θηβαίων έκανε φιλότιμη προσπάθεια  να αρθρώσει ένα αξιοπρεπή λόγο (όπως μου είπε προσκεκλημένος έγκριτος φιλόλογος)

Αυτήκοοι και αυτόπτες  μου είπαν και οι δύο κυρίες Αγγελοπούλου (πρόεδρο επιτροπής Ελλάδα 2021) και Παπαθωμά (αντιπεριφερειάρχη ΠΕ Βοιωτίας), αποδύθηκαν σε ένα life style «αγώνα δρόμου» όπου η δεύτερη κατίσχυσε κατά κράτος και επισκίασε πλήρως την πρώτη

Και μια πρόταση : Μήπως θα πρέπει να εξετάσουμε την αδελφοποίηση του Δήμου Θηβαίων με τον Δήμο του Μονάχου;  Ας μη μας τρομάζει το πληθυσμιακό  και οικονομικό του μέγεθος Η Θήβα θα  αντιπαραθέσει  την ιστορία της. Το είπε  και ο  Λατίνος ποιητής Οράτιος με τον τρόπο του την εποχή του  ( Επιστολές 2.1, 156-157)

«Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio» και σε μετάφραση:

«Η κατακτημένη Ελλάδα κατέκτησε τον νικητή και εισήγαγε τις τέχνες στο αγροίκο Λάτιο».

 

·         τ. Κοινοτάρχης Βαγίων-τ. Γεν. Γραμ. ΚΕΔΚΕ -  Επαμεινώνδου 71 Θήβα -  theopapaio@gmail.com   -  http://kadmos35.blogspot.gr/    https://www.facebook.com/theodore.papaioannou  

 

 

 

  (1)  Προσωπική μου άποψη : Το 1821 αποτελεί ένα αμιγώς επαναστατικό γεγονός, με την επιστημονική σημασία του όρου, μια ολοκληρωμένη πράξη ιστορικής και πολιτικής δημιουργίας, χάρη στην οποία οι αγωνιζόμενοι ραγιάδες μετεξελίχθηκαν σε πολίτες του εθνικού τους κράτους».

 Η Ελληνική Επανάσταση 1821-1830 αποτελεί μια πολύπλευρη διερεύνηση των περιστάσεων του Αγώνα χωρίς τη συνήθη στατική επανάληψη των στρατιωτικών και πολιτικών γεγονότων.

Θα έλεγα να σταθούμε κυρίως στις κοινωνικές δυνάμεις που πραγματοποίησαν την επανάσταση, στην εγκαθίδρυση των πολιτικών θεσμών, τις σχέσεις με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, στη συγκρότηση κράτους πλαισιώνοντάς τις με ιδιαίτερη έμφαση στις εξελίξεις της έναρξης και της κατάληξής της.

Να δούμε  «συσχετισμούς» με τις προηγούμενες  Επαναστάσεις (Αμερικανική 1776 και Γαλλική 1789) , την συμβολή της Φιλικής Εταιρείας.

Να εμβαθύνουμε στον μετασχηματισμό που επιφέρε  η Ελληνική Επανάσταση στα υποκείμενά της αφού η δυναμική του Αγώνα :

Μετέπλασε το πνεύμα των αρματολών,

Απελευθέρωσε ανθρώπους από παλαιούς ρόλους και κοινωνικές καθηλώσεις αιώνων και δημιούργησε εν τέλει «από ραγιάδες, πολίτες».

Ανέτρεψε αδράνειες αιώνων και παρά τις αντιξοότητες που έθετε ο αγροτικός τρόπος παραγωγής, οδήγησε στην υψηλή αριθμητικά συμμετοχή των λαϊκών στρωμάτων τόσο ως μαχητών και βοηθητικών , όσο και στην ίδια την πολιτική διαδικασία.

Τεχνίτες πολέμου και πολιτικής αντίστοιχα, αρματολοί ή κάποιοι και διανοούμενοι, πρωτοστάτησαν στην οργάνωση των εξεγερμένων, στη θέσπιση συνταγμάτων ,στη συγκρότηση ενός προπλάσματος στρατού και διοίκησης , στη διάχυση της εθνικής ιδεολογίας και τέλος στον εκφυλισμό  από τη δημοκρατική μορφή του πολιτεύματος σε ένα είδος βοναπαρτισμού,

 Εν τέλει η αταλάντευτη επιδίωξη της ανεξαρτησίας αποτελούν θεματικές που ζητούν μια επιδέξια αφήγηση με σαφήνεια και επιμονή στη διαφωτιστική λεπτομέρεια, αντίθετα με το εύκολο μοντέλο της γεγονοτολογικής επισκόπησης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου