Η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 - η Τοπική Αυτοδιοίκηση τότε και τώρα

 από τον  πολιτικό μηχανικό Θεόδωρο Κ. Παπαϊωάννου

 Οι μέρες της Βαυαροκρατίας δεν ήσαν ρόδινες. Σε όλο το διάστημα της απόλυτης μοναρχίας του Όθωνα (από την άφιξη του -30 Ιανουαρίου 1833-  ως το κίνημα της 3^ης Σεπτέμβρη 1843)  οι  υπήκοοι του «μικρού πρίγκιπα» εκδηλώθηκαν ταραχές και εξεγέρσεις.

Κατά την πρώτη Αντιβασιλεία (Φεβρ.1883 – Ιούλιος 1834) με κύρια αφορμή την σύλληψη και την δίκη Κολοκοτρώνη και βασική αιτία τον επιχειρούμενο αφοπλισμό των 800 περίπου πύργων της είχαμε ταραχές στην Μάνη ( Μάρτιος 1834)

Κατά την δεύτερη Αντιβασιλεία (Ιούλιο 1834- Φεβρουάριος 1835) , με αιτήματα την παραχώρηση Συντάγματος και την ελάφρυνση της φορολογίας, σημειώθηκε εξέγερση στη Μεσσηνία (Αύγουστος 1834)

Επί αρχιγραμματείας Αρμανσπεργκ (Ιούνιος 1835- Φεβρουάριος 1837) , εξεγέρθηκε η Ακαρνανία (Φεβρουάριος 1836)  με αιτήματα την σύγκλιση Εθνικής Συνέλευσης και την σωτηρία της Ορθοδοξίας.

Κατά την προσωπική μοναρχία του ‘Οθωνα (1838-1843), με αφορμή το νόμο περί απογραφής και στρατολογίας  αλλά  κυρίως για την οικονομική δυσπραγία, εκδηλώθηκαν

ταραχές στην Ύδρα (Απρ 1838)

Η βαυαρική …ακρίδα τα αφάνιζε όλα.  Ο  πρόεδρος  τότε του Δημοτικού Συμβουλίου Αθηναίων  στρατηγός Μακρυγιάννης  ήταν αποκαλυπτικός. Οι αγωνιστές ζητώντας ελεημοσύνη, κατάντησαν …επαίτες.

Προεπαναστατικά «ήταν νοικοκυραίοι» και  μετεπαναστατικά κατάντησαν «διακοναραίοι»

Οι Βαυαροί έχουν  «….καρότζες (σ.σ : άμαξες ),μπάλους (σ.σ. χοίρους) , πολυτέλειες , λούσια πλήθος.  Αυτείνοι αφεντάδες μας κ’ εμείς είλωτες τους ….στα υπουργεία βαρειούς μιστούς; Δανείζουν τα χρήματα τους…γίνηκαν όλοι ‘διοχτήτες …» (κεφ .4^ο σ.302-303 , εκδ Ωρόρα)

Ειδικά για τον Αρμανσπεργκ γράφει :  « … οπούρθε ψωργιασμένος κόντης κ έφυγε μ’ένα μιλλιούνι τάλαρα κι αγόρασε  εις την πατρίδα του έναν  τόπον και τον έβγαλε’’Ελλάς’’ και μουτζώνει εμάς τους ανόητους έλληνες αυτός και οι άλλοι οι Μπαυαέζοι» (..)»  (κεφ.6^ο  , σ.346)

Το 1841 που επανέρχεται το αίτημα της «Συνέλεψης» και της παραχώρησης «Συντάματος» για την σωτηρία του τόπου η εν γένει πολιτικοοικονομική και κοινωνική κατάσταση είναι..κακή.

«τα πράματα της πατρίδας  πήγαιναν εις  γκάγκραινα. Τηράτε όλες τις ‘φημερίδες (..)» (κεφ 6^ο  σελ 335),  συνεχίζει ο Μακρυγιάννης

Η οικονομική κατάσταση στον Δήμο Αθηναίων που τελικά επαναστατεί στις 3 Σεπτεμβρίου είναι χείριστη,

«Με λύπην αναγγέλομεν ήδη την πτώχευση του Δήμου Αθηναίων …» («Αιών» 21 Μαρτίου 1843).  Και κοντά στην βαυαρική..ακρίδα προστίθεται η ακρίς…

 «πυκνά  σύννεφα ενέπεσαν εις όλους τους αμπελώνας τους αγρούς και τους κήπους των Αθηνών…» («Αιών» ,2  Ιουνίου1843)

Υπήρχε και λειψυδρία που οι Αθηναίοι την απέδιδαν  «εις τους εργάτας του ανακτορικού κήπου, οίτινες απέκοπταν το ύδωρ δια να το χρησιμοποιήσουν προς άρδευσιν των δένδρων…»  («Αθηνά» 17 Ιουλίου 1843)

Η οικονομική κρίση του 1843 …ξεχείλισε το ποτήρι. Η Ελλάδα αδυνατεί να καταβάλλει τα τοκοχρεολύσια των δανείων της και τότε αποφάσισαν  το κίνημα.

«Πιάνω και φκειάνω μιαν σημαία και γράφω ‘’Εθνική Συνέλεψη, Σύνταμα’’» (κεφάλαιο 7^ο σ 352).  Το «Σύνταμα» θα τους έδινε την γιατρειά . «…Νόμους συνταματικούς πρέπει να ΄χωμεν να πάμε ‘μπρός….Φτάνει πλέον ο δόλος και η απάτη….».

Με την επαναστατική πνοή του Μακρυγιάννη  να διαπνέει  το επαναστατικό κίνημα  και τον αποφασισμένο συνταγματάρχη ιππικού Δημήτριο Καλλέργη  να συντονίζει την όλη επιχείρηση λαός και στρατός περικύκλωσαν τα ανάκτορα.

Τα μεσάνυχτα της 2ης Σεπτεμβρίου ο Καλλέργης, κρυφίως μετέβη στο στρατώνα της ίλης ιππικού Αθηνών όπου εξέθεσε την κρισιμότητα της κατάστασης στην οποία βρισκόταν το κράτος, και την ανάγκη της άμεσης επέμβασης του στρατού. Πρώτοι μυήθηκαν ο ι αρχηγοί πεζικού και ιππικού Σκαρβέλης και Σχινάς  Την 1^η  πρωινή  ο Καλλέργης διέσχισε με 2000 στρατιώτες τους δρόμους της Αθήνας και περικύκλωσε το παλάτι ενώ ταυτόχρονα είχε δώσει εντολή να ανοίξουν την φυλακή του Μεντρεσέ και να απελευθερώσουν τους κρατουμένους.   Παράλληλα είχε στείλει στρατιωτικά αποσπάσματα να καταλάβουν τα υπουργεία, την Εθνική τράπεζα, το Δημόσιο ταμείο, το νομισματοκοπείο και ένα σώμα του ιππικού για να ελευθερώσει τον Μακρυγιάννη .   Με διαταγή του φυλακίστηκαν ο υπουργός Στρατιωτικών Βλαχόπουλος και ο υπασπιστής του Όθωνα Γαρδικιώτης Γρίβας.

Τα γεγονότα   που ακολούθησαν  ήταν  ραγδαία. Η κυβέρνηση πέφτει σαν χάρτινος πύργος αναίμακτα.    Η νέα που ανέλαβε έδιωξε αμέσως τους Βαυαρούς (Αρμανσπεργκ, Μάουρερ , Χάιντεκ ) και ο Όθωνας ορκίστηκε  πιστή τήρηση του Συντάγματος.   Όμως ο απόγονός τους Φούχτελ εδώ και μερικά χρόνια ‘’ψάχνει’ ’την Ελλάδα.

 Με το πρόσφατο ερωτηματολόγιο της  η υπ αυτόν « Ελληνογερμανική  Συνέλευση»  δήθεν για την «απογραφή» των χαρακτηριστικών και των υποδομών των ελληνικών ΟΤΑ, ζητά από τους νέους δημάρχους και περιφερειάρχες ‘’γην και ύδωρ’’.    Θα  το συμπληρώσουν  και θα το στείλουν ή θα το ρίξουν στο πηγάδι;   ποιοι και πόσοι  άραγε;