Διεθνής Ακαδημία Δημοτικών Θεσμών στην Αθήνα : Γιατί όχι;

 

               από τον πολιτικό μηχανικό Θεόδωρο Κ. Παπαϊωάννου

 Η ιστορία  του ελληνικού έθνους  μας διδάσκει ότι αυτός ο τόπος  υπήρξε πρωτοπόρος   στη δημιουργία των λαϊκών δημοτικών θεσμών, δηλαδή στην άμεση λαϊκή συμμετοχή σε ό,τι αφορά την αυτοκυβέρνησή του.     Από τον Όμηρο μαθαίνουμε ότι ήδη στη περίοδο του Τρωικού πολέμου η Συνέλευση του λαού ήταν ένας από τους πολιτικούς θεσμούς μέσα από τους οποίους διαμορφώνονταν οι γνώμες των πολιτών και των πολεμιστών ως πρoc αυτή  ή των άλλη ενέργεια των αρχηγών και βασιλιάδων (Βλ. Γ. Βλάχου:   Οι πολιτικές κοινωνίες στον Όμηρο, Αθήνα, 1981).  Αυτή η «Αγορά του Δήμου», από την εποχή ακόμα του Τρωικού πολέμου, ήταν ο δημοκρατικός εκείνος θεσμός μέσα από τον οποίο οι πολίτες μπορούσαν να τροποποιήσουν ή και ν’  ανατρέψουν ακόμα τις αποφάσεις των βασιλιάδων.

Αυτός ο θεσμός πέρασε  στην εποχή του Ομήρου, απ' εκεί στη  διοικητική μεταρρύθμιση του Σόλωνος και πήρε την οριστική του μορφή με την περίφημη διοικητική και πολιτική μεταρρύθμισή του Κλεισθένη του Αθηναίου, γύρω στα 530 π.Χ. (βλ. σχετικά βιβλίο του Α. Αντωνακόπουλου).     Μ' αυτή τη μεταρρύθμιση έσπασε ο κύκλος των φυλών, των φατριών και των γενών και άνοιξε ο δρόμος για τη δημιουργία της ενιαίας πολιτικής εξουσίας και του ενιαίου εδαφικού κράτους.  Ο διάσημος Αμερικανός ανθρωπολόγος L. Morgan, το 1877, μετά από σχετικές έρευνες, εξέδωσε το κλασικό του έργο: «Η Αρχαία Κοινωνία».

Για να πετύχουν οι Έλληνες - γράφει ο Morgan- τη συγκρότηση της πολιτικής κοινωνίας και του κράτους ήταν        ανάγκη να επινοήσουν τον δήμο .  Αυτή η Συνέλευση του Λαού «ήταν το σπέρμα της εκκλησίας των Αθηναίων και της κάτω βουλής των συγχρόνων νομοθετικών Σωμάτων» « Οι κάτοικοι του δήμου της Αθήνας ήταν ένα οργανωμένο   πολιτικό σώμα με εξουσίες τοπικής αυτοδιοικήσεως…..  Αυτό είναι το ζωτικό και το πιο σημαντικό γνώρισμα   του συστήματος που αποκαλύπτει το δημοκρατικό χαρακτήρα του.     Η κυβέρνηση ήταν στα χέρια του λαού δηλαδή των δήμων...  Όλοι οι εγγεγραμμένοι πολίτες ήταν ελεύθεροι και ίσοι...»

Τέτοια ήταν  η νέα μονάδα οργάνωσης στην Αθηναϊκή πολιτική κοινωνία, ένα άμεσο πρότυπο για ένα ελεύθερο κράτος και ένα θαύμα σοφίας και γνώσης.    Οι Αθηναίοι άρχισαν με μια δημοκρατική οργάνωση, στο σημείο που κάθε λαός πρέπει ν’ αρχίζει, που επιθυμεί να δημιουργήσει ένα ελεύθερο κράτος και τοποθετεί έτσι τον έλεγχο  της κυβέρνησης στα χέρια των πολιτών του .  Το νέο στοιχείο που έδωσε σταθερότητα και τάξη στο κράτος, ήταν ο δήμος ή κοινοτική περιφέρεια, με την πλήρη αυτονομία του και την τοπική αυτοδιοίκηση.   Μια εκατοντάδα δήμων, οργανωμένοι κατά τον ίδιο τρόπο ( εννοεί την οργάνωση του Κλεισθένη) θα καθόριζαν την γενική πορεία της κοινοπολιτείας.     Αυτό σημαίνει εδώ ότι ο λαός θα πρέπει να αρχίσει να μαθαίνει την τέχνη της αυτοδιοίκησης...  Η Αθήνα υψώθηκε γοργά, από άποψη επιρροής και υπεροχής, κάτω από το νέο πολιτικό σύστημα.  Αυτή η σημαντική ανάπτυξη της μεγαλοφυίας και του πνεύματος, που ανύψωσε τους Αθηναίους στην πιο υψηλή κορυφή ανάμεσα στα ιστορικά έθνη της ανθρωπότητας, έγινε κάτω από την ώθηση των δημοκρατικών θεσμών» (βλ. L. Morgan, σελ. 220-290).

Είναι έξω από κάθε ιστορική αμφιβολία ότι ο αρχαίος ελληνικός κόσμος υπήρξε το θερμοκήπιο μέσα στο οποίο εκκολάφθηκαν, άνθισαν και κάρπισαν οι δημοτικοί θεσμοί, οι οποίοι πολύ αργότερα θα αποτελέσουν το πρόπλασμα της συγκρότησης των σύγχρονων κρατών, και ταυτόχρονα οι θεσμοί εκείνοι οι οποίοι συνετέλεσαν τόσο πολύ στην πολύπλευρη ανάπτυξη του κόσμου κλασικής αρχαιότητας.

Είναι νομίζω  καιρός να ασχοληθούμε με την έρευνα, τη μελέτη και τη διδασκαλία αυτών των θεσμών όχι μόνο εμείς οι Έλληνες αλλά η σύγχρονη ανθρωπότητα που τόσα πολλά οφείλει στους θεσμούς εκείνους η σημερινή κρατική της οργάνωση.

Το νεοελληνικό κράτος έχει μια διπλή υποχρέωση προς αυτή την κατεύθυνση:   Πρώτα, γιατί είναι ο πλούσιος κληρονόμος αυτών των θεσμών και δεύτερο γιατί τους αγνόησε αδικαιολόγητα σε ολόκληρη  την νεοελληνική ιστορία του .  Για τους λόγους αυτούς και πολλούς άλλους προτείνω  να ιδρυθεί στην Αθήνα  την πόλη γεννήτρα αυτών των θεσμών, Διεθνής Ακαδημία Δημοτικών Θεσμών οπου επιστήμονες από όλο τον κόσμο θα μελετούν την ιστορία τους  και  θα καταθέτουν τις ανάλογες γνώσεις και εμπειρίες των χωρών τους.

Θα πρόκειται για ένα διεθνές επιστημονικό κέντρο, το οποίο θα προβάλει την Ελλάδα και τον πολιτισμό της διαχρονικά και θα συντελέσει σημαντικά στην άνθιση του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού.

Από παντού φθάνουν μηνύματα για τη συρρίκνωση του πολιτισμού μας και του αναποδογυρίσματος των αξιών.  Ένα έθνος χωρίς αξίες δεν μπορεί να επιβιώσει για πολύ. Συνεπώς, ο Δήμος της Αθήνας είναι ο πιο κατάλληλος φορέας για τη δημιουργία αυτής της Ακαδημίας, σε συνεργασία με την Ακαδημία Αθηνών, τα ΑΕΙ, όλα τα. πνευματικά μας ιδρύματα και την ΚΕΔΕ

Ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας , καθηγητής στο ΕΜΠ   με σημαντικό επιστημονικό έργο, είναι ο καταλληλότερος  άνθρωπος για την πραγμάτωση αυτής της ιδέας.    Γι’ αυτό, προτείνω εν όψει της εκλογής για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ  που διεκδικεί  υιοθετώντας την, να εμπλουτίσει  το πρόγραμμα του

Πρόκειται για μια υπόθεση που θα τιμήσει την Αθήνα και την Ελλάδα και θα συντελέσει σε μια συνολική ανάπτυξη της τοπικής αυτοδιοίκησης, η οποία θα υπερβεί τα μίζερα όρια των δρόμων και των οικοδομικών τετραγώνων.

Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι, δεν μπορεί να είναι, μόνο - αν γίνονται και όπου γίνονται -  πολεοδομία και ρυθμιστικά σχέδια, γιατί δυστυχώς  είναι σπάνια σήμερα. Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι μια αέναη πολιτική, κοινωνική, δημοκρατική και βαθιά ανθρώπινη διαδικασία, μέσα στην οποία σφυρηλατούνται οι πολίτες μέσα από την οποία αναδύονται.

 

 

* τ. Κοινοτάρχης Βαγίων-τ. Γεν. Γραμ. ΚΕΔΚΕ - τηλ 2262022177-  κιν 6997189448 - Επαμεινώνδου 71 Θήβα - theopapaio@gmail.com - http://kadmos35.blogspot.gr/-https://www.facebook.com/theodore.papaioannou