Η Παραβολή Τελώνου και Φαρισαίου, ο Ευαγγελιστής Λουκάς και η Θήβα

 

από τον πολιτικό μηχανικό Θεόδωρο Κ. Παπαϊωάννου* 

Την Κυριακή 9.2.2025 την επονομαζόμενη  του Τελώνου και του Φαρισαίου (λόγω της ομώνυμης παραβολής) που σηματοδοτεί  αρχή του Τριωδίου, παραβρέθηκα σε μνημόσυνο στο Μαυρομάτι  οπου  παρακολούθησα  την Θεία λειτουργία . 

  Έδωσα ιδιαίτερη σημασία στο  κατά Λουκάν Ευαγγέλιο που διαβάστηκε για δυο λόγους:  ο ένας  γιατί  ο συγγραφέας του   μαρτύρησε στη Θήβα  και ο άλλος γιατί   οι  παραβολές  (  σαν αυτή του Τελώνου και Φαρισαίου.)   αποτελούν αλληγορικές αφηγήσεις με ηθικοδιδακτικό  περιεχόμενο  που παραβάλλεται με συγκαιρινές καταστάσεις  αναλόγως

Τι λέει όμως κατά λέξη η παραβολή  γραμμένη στην  τότε   διεθνή γλώσσα, την Κοινή Αλεξανδρινή :

 «…Εἶπεν ὁ Κύριος την παραβολήν ταύτην· ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. Ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποί τῶν ανθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ (δίνω στον ναό το ένα δέκατο) πάντα ὅσα κτῶμαι. Καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ’ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι (σπλαχνίσου με) τῷ ἁμαρτωλῷ. Λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν εαυτόν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται. (Λουκάς κεφ. ιη’, 10-14….»

Σε νεοελληνική μετάφραση:

Είπε ο Κύριος αυτή την παραβολή: «Δύο άνθρωποι ανέβηκαν στο ναό για να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν Φαρισαίος κι ο άλλος τελώνης.   Ο Φαρισαίος στάθηκε επιδεικτικά κι έκανε την εξής προσευχή σχετικά με τον εαυτό του:   «Θεέ μου, σ’ ευχαριστώ που εγώ δεν είμαι σαν τους άλλους ανθρώπους άρπαγας, άδικος, μοιχός, ή και σαν αυτόν εδώ τον τελώνη.   Εγώ νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα και δίνω στο ναό το δέκατο απ’ όλα τα εισοδήματά μου».    Ο τελώνης, αντίθετα, στεκόταν πολύ πίσω και δεν τολμούσε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό. Χτυπούσε το στήθος του και έλεγε: «Θεέ μου, σπλαχνίσου με τον αμαρτωλό». Σας βεβαιώνω πως αυτός έφυγε για το σπίτι του αθώος και συμφιλιωμένος με το Θεό, ενώ ο άλλος όχι· γιατί όποιος υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, κι όποιος τον ταπεινώνει θα υψωθεί». 

Ήταν και οι δύο Αμαρτωλοί:   Ο ένας   ήταν τελώνης το επάγγελμα του  Ο άλλος, ήταν Φαρισαίος (μέλος του ιερατείου, άρα παράγων θρησκευτικής και κοσμικής εξουσίας του τότε δηλαδή  κατεστημένου ).    Έναν  εξ’ αυτών  έδιωξε ο Ιησούς με μαστίγιο από τον Ναό του Σολομώντος λέγοντας τους μεταξύ άλλων  : «Ουαί υμίν Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί…», «γεννήματα εχιδνών…»       Ο μεν Φαρισαίος προσευχόμενος  καμάρωνε για  όλες  τις  καλές του και  ανεπίληπτες  πράξεις  , ότι κινείται  πάντα  στον δρόμο της εντιμότητας  της «κανονικότητας» όπως θα λέγαμε σήμερα , αντιθέτως   με τον  τελώνη.      Ο τελώνης όμως  καθόταν παραπέρα μεταμελημένος και  με χαμηλωμένο το βλέμμα χτυπούσε τα στήθη ικετεύοντας  την ευσπλαχνία  του Θεού για τις αμαρτίες του.       Από νεότερα θρησκευτικά κείμενα συνάγεται  , ότι «Την εποχή του Χριστού» ο τελώνης αγόραζε φόρους από τη ρωμαϊκή αρχή (όπως σήμερα κάποιοι εξ «ημετέρων» αγοράζουν   (ακόμη  και γνωστός βουλευτής από τις τράπεζες , κόκκινα δάνεια  )     Ο τελώνης αγόραζε τους  φόρους  που εισέπραττε από τους πολίτες, τους οποίους συχνά εκμεταλλευόταν ή εκβίαζε.    Γι’ αυτό οι τελώνες αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη ως αμαρτωλοί, άδικοι και εκβιαστές.      Σήμερα στη θέση του τελώνη έχουμε  τα διάφορα Funds που εδρεύουν στις Νήσους  Κέιμαν και  είναι ένας από τους πιο γνωστούς φορολογικούς παραδείσους στον κόσμο, στο Δουβλίνο, στο Mexico  κ.α         Αντιπρόσωποι των  στην Ελλάδα είναι οι διάφορες Εταιρείες Διαχείρισης Δανείων τα γνωστά  services.

Οι Φαρισαίοι εκπροσωπούσαν μερίδα της ιουδαϊκής θεοκρατίας με μεγάλη επιρροή στον ιουδαϊκό λαό.  Ήταν   ένθερμοι  κήρυκες του Μωσαϊκού Νόμου και φανατικοί εθνικιστές.     Ο Ιησούς τους έλεγχε σφοδρότατα γιατί εκπροσωπούσαν την υποκριτική θεοσέβεια («τα πάντα ποιούντες προς το θεαθήναι τοις ανθρώποις»).     Στην Καινή Διαθήκη αναφέρονται, επίσης, ως φιλάργυροι, φθονεροί, εκμεταλλευτές και άδικοι.

Ο ευαγγελιστής Λουκάς - ένας εκ των τεσσάρων ευαγγελιστών - υπήρξε  πολυσχιδής προσωπικότητα ,αφού πέρα από συγγραφέας Ευαγγελίων ήταν γιατρός συνάμα και ζωγράφος.     Μαρτύρησε στη Θήβα , οπου κατασκευάστηκε η υπάρχουσα λάρνακα υποδοχής και εναπόθεσης του σκηνώματος του που βρίσκεται στο ομώνυμο ναό στον χώρο του παλιού νεκροταφείου .     Κατέληξε τελικά στην   Padova (Πάδοβα)  της Ιταλίας και τοποθετήθηκε στην εκκλησία Santa Justina

Διαχρονικά για τον Δήμο  Θηβαίων  ο Ευαγγελιστής Λουκάς αποτέλεσε κάτι σαν    terra incognita αφού δεν έχει τιμηθεί μέχρι σήμερα  δεόντως:

Δεν ζήτησε να δόθηκε   στο Νοσοκομείο  το όνομα του που έχει ακόμη και το αντίστοιχο στη Λευκωσία.  

Στην  Πάτρα το πρώτο Νοσοκομείο ονομάστηκε «Άγιος Ανδρέας»  και το όνομα του αποτελεί το έμβλημα του  Πανεπιστήμιου Πατρών .     Στην ίδια πόλη  υπάρχει οδός Αγίου Ανδρέου Στη Θήβα όμως οπου υπάρχει το έργο του  η εικόνα «Μεγάλη Παναγία», στον ναό του Αγίου Δημητρίου Θηβών ,   δεν υπάρχει  οδός με το όνομα του , παρότι υπάρχουν οδοί με ονόματα αγίων

Δεν  αναλήφθηκε πρωτοβουλία  αδελφοποίησης  της Θήβας με την Πάδοβα , στα πλαίσια  της λεγόμενης διπλωματίας των Πόλεων με  ποίκιλες εκδηλώσεις

Θεωρείται επίσης άγιος από την Καθολική, την Λουθηρανική, την Αγγλικανική και άλλες Προτεσταντικές εκκλησίες.       Άρα  τιμώντας, προβάλλοντας  και αξιοποιώντας δεόντως τον Ευαγγελιστή Λουκά έχουμε - αν το σκεπτόμαστε σοβαρά - άλλο ένα «όπλο» στη «φαρέτρα» της διεκδίκησης της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης»

Τελειώνοντας δεν μπορώ να προσπεράσω το ότι ΜΟΝΟ ο  σημερινός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών  & Πάσης Ελλάδος κ.κ Ιερώνυμος όταν ήταν  μητροπολίτης Θηβών & Λεβαδείας ,    ζήτησε από τον επίσκοπο της Πάδοβα να επιστραφεί στη Θήβα  το λείψανο .      Σε απάντηση ο τότε  επίσκοπος της Πάδοβα προσέφερε στον κ.κ Ιερώνυμο ένα πλευρό από το λείψανο του ευαγγελιστή (Βικιπαίδεια) και εξ αυτού η Βοιωτική Εκκλησία  την 17^η    Σεπτ 2000  εορτάζει  την επανακομιδή του μέρους του λειψάνου

Ο Μακαριότατος άνοιξε τον δρόμο.   Ο σημερινός Δήμος μπορεί να συνεχίσει  και  πολλά να κάνει απ’ όσα δεν έγιναν στο παρελθόν επι σειρά ετών στο πεδίο της Αυτοδιοίκησης και της λεγόμενης διπλωματίας των Πόλεων.  Επ’ αυτού θα επανέλθω           10.2.2025

 

 

* τ. Κοινοτάρχης Βαγίων-τ. Γεν. Γραμ. ΚΕΔΚΕ - τηλ 2262022177- κιν 6997189448 -Επαμεινώνδου 71 Θήβα - theopapaio@gmail.com-http://kadmos35.blogspot.gr/-https://www.facebook.com/theodore.papaioannou