Σάββατο 7 Ιουλίου 2018

Συνέντευξη Ντένκο Μάλεσκι: «Δεν υπάρχουν πλέον βάρβαροι στα σύνορα»

Ανάρτηση του πολιτικού μηχανικού Θεοδώρου Κ. Παπαϊωάννου * από  την Εφ Συντ 01.07.2018 

Ο Ντενκο Μάλεσκι ήταν πρώτος Υπουργός Εξωτερικών της γειτονικής χώρας (1991-1993) και συνεργάτης του Προέδρου Κίρο Γκλιγκόροφ. Πρώτος Πρέσβης στον ΟΗΕ , καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο των Σκοπίων συγγραφέας (μεταξύ άλλων, «Ο κόσμος του Θουκυδίδη και του Μακιαβέλι» ) και ο διανοούμενος , ο Μάλεσκι δεν κρύβει την μεγάλη ικανοποίησή του για τη συμφωνία των Πρεσπών αλλά και την ελπίδα του την ενίσχυση των θεσμικών οργάνων της χώρας αυτής και την υπεράσπιση του κράτους δικαίου, της ισοτιμίας και της ισότητας.

H Συνέντευξη - Αποστολή στα Σκόπια
Πώς αισθάνεστε μετά την συμφωνία των Πρεσπών ;
Είμαι ευτυχής που τελικά, μετά από 27 χρόνια, καταλήξαμε σε συμφωνία.
 Άργησε να λυθεί τόσο πολύ, γιατί ο λαός μας είχε αρκετές αρνητικές ιστορικές μνήμες, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν με κακό τρόπο από τους πολιτικούς μας, ειδικά σε προεκλογικές περιόδους, αλλά αυτό έγινε από τις δύο πλευρές.
Με τον πρόεδρο Γκλιγκόροφ κάναμε τότε μια θεώρηση της Ιστορίας σε πλήρη συμφωνία με τη συμφωνία που έχουμε τώρα.
Όμως, η ελληνική πλευρά επέμενε να φέρει στην επιφάνεια πολιτικές δυνάμεις που είχαν διαφορετικές απόψεις από τις δικές μας. Έτσι πίεσαν πολύ τη νέα χώρα και τελικά ο σκοπός αυτός επετεύχθη.
Μας πήρε πολύ χρόνο μέχρι δύο πολιτικές ελίτ που δεν εμφορούνται από τον εθνικισμό, οι πρωθυπουργοί και οι υπουργοί Εξωτερικών μας, να σφίξουν τα χέρια πάνω στα κοινά σύνορα και να αφήσουν πίσω τους τα εθνικιστικά στοιχεία. Αυτή ήταν ένα μεγάλο άνοιγμα, μια μεγάλη στιγμή της Ιστορίας.
Υπάρχουν όμως δυνάμεις και οι δύο χώρες που αντιδρούν.
Αυτό ήταν μια έκπληξη για όλους μας. Δεν έχουμε μόνο δυο παράλληλα στρατόπεδα σε δύο χώρες, αλλά και η ρητορική τους σχεδόν ταυτίζεται. Υπήρξαν πάντα στιγμές, σε όλα αυτά τα 27 χρόνια από την ανεξαρτησία μας, που υπήρχαν διανοούμενοι από τις δύο πλευρές των συνόρων που μίλαγαν για αυτά τα θέματα. Εγώ ήμουν ένα από αυτά. Όμως, να ζήσω και να δω πολιτικά κόμματα  εξουσίας να σκέφτονται ότι το καλό της χώρας τους επιβάλλει να υιοθετήσουν μια προοδευτική θεώρηση και στη συνέχεια να απευθυνθούν στους πολίτες, αυτό ξεπερνάει τη φαντασία.
Να απευθυνθούν στους πολίτες στο πνεύμα πως δεν υπάρχουν πλέον βάρβαροι στα σύνορα, αυτό είναι πράγματι υπέροχο.
Τι χάσαμε αυτά τα 27 χρόνια της διαμάχης;
Δεν ξέρω τι έχασε την Ελλάδα, εμείς όμως χάσαμε πολλές ζωές όλα αυτά τα χρόνια. Είμαστε μία από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης. Οι άνθρωποι εδώ περνούν με δυσκολία τον μήνα με το πενιχρό τους εισόδημα.  Αυτό που θα συμβεί και είναι σημαντικό για μένα είναι πως οι απλοί άνθρωποι θα είχαν γλιτώσει από αυτή την μιζέρια. Οι πολιτικές ελίτ  και οι διανοούμενοι ζουν μια καλή ζωή.
Η μετάβαση από το σοσιαλισμό στο καπιταλισμό απέδειξε ότι σε πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης,  της Μακεδονίας συμπεριλαμβανομένης , ήταν σκέτη ληστεία.
Το συντομότερο που θα είχαμε ένα έλεγχο πάνω στη συμπεριφορά μας από την Ευρώπη, την ΕΕ, με τους κανόνες στο παιχνίδι, οι πολίτες θα γλίτωναν ένα σημαντικό βάρος.
Κατά την περίοδο μετάβασης από το ένα σύστημα στο άλλο, λίγοι άνθρωποι έγιναν πολύ πλούσιοι και πάρα  πολλοί έγιναν φτωχοί.
Αυτό με πονάει : ότι θα μπορούσαμε νωρίτερα να έχουμε καλύτερη ζωή για τους πολλούς, καλύτερη ποιότητα δημοκρατίας, ισχυρότερους και λειτουργικούς θεσμούς.
Η δημοκρατία είναι στο βάθος ο τρόπος που σκέφτονται οι πολίτες. Μπορούμε να αντιγράψουμε τους δυτικούς θεσμούς , αλλά δεν μπορούμε να μιμηθούμε τον δυτικό τρόπο σκέψης. Αυτό είναι που κάνει τους θεσμούς μας αδύναμους.
Έχοντας αυτό υπ΄όψιν  προσπαθώντας να αλλάξουμε τις αξίες  στην κοινωνία μας , την ελευθερία του ατόμου, την ισότητα, την ισονομία, την αλληλεγγύη, όλα αυτά τα σημαντικά στοιχεία και όχι τον άγριο καπιταλισμό που ληστεύει τους πολίτες, αυτό θα ήταν κάτι που θα βρίσκαμε μεγαλύτερη συμπαράσταση  από τις ευνομούμενες χώρες της Δύσης.
Πότε μπήκε το θέμα του εξαρχαϊσμού, πώς επηρέασε τις σχέσεις μας; Θυμάμαι τον Γκλιγκόροφ να δηλώνει «δεν έχουμε καμία σχέση με την αρχαία Μακεδονία και την Ελλάδα, είμαστε Σλάβοι». Τι άλλαξε;
Όταν ταξίδευα με τον πρόεδρο Γκλιγκόροφ οι Έλληνες δημοσιογράφοι είχαν μόνο μια ερώτηση . «Είσαστε απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου;» Η απάντησή μας ήταν πάντα «όχι, δικός σας είναι, εμάς μας ενδιαφέρει η ευρωπαϊκή μας ολοκλήρωση, δεν απασχολεί αυτό το θέμα». Μόνο που χρειάζονται δύο για  να  διαφωνείς. Ο ελληνικός εθνικισμός βοήθησε να δημιουργηθεί το alter ego του εδώ .Αρχικά ήταν ένα περιθωριακό φαινόμενο , μια πολύ μικρή ομάδα ανθρώπων που ασχολούνταν με την αρχαία ιστορία, αλλά δεν υπήρχε τίποτα σχετικό σε πολιτικό επίπεδο.
Όμως με τον Γκρούεφσκι αυτό έγινε κρατική πολιτική γιατί ήταν ο εύκολος τρόπος, ένας οπορτουνισμός που βόλευε  την τότε εξουσία.
Ελάχιστοι πείστηκαν,φαινόταν ακόμα και σε αυτούς που σκέφτονταν  την Ιστορία μέσα από μια διαφορετική αφήγηση, πολύ τραβηγμένη. Όλοι οι λαοί της πρώην Γιουγκοσλαβίας είχαν την εθνικιστική τους αρρώστια. Οι Σέρβοι, οι Κροάτες, όλοι. Κάποιοι αναρωτιόταν πού πάει η δική μας εθνικιστική ιδέα; Και τότε εμφανίστηκε η ιδέα του Μέγα Αλέξανδρου και των απογόνων του. Ήρθε σαν μια έκρηξη, ήταν μια εύκολη χειριστική πρόταση-αφήγημα για να κερδίσει αρχικά τις εκλογές και να κρατήσει την εξουσία.  Όταν είδε ότι αυτό λειτουργεί για τα συμφέροντα του, το διέδωσε  και το επέκτεινε ως ιδεολογία, μέσα στον πληθυσμό.  Απέναντι σε αυτό υπήρξε αντίδραση, αλλά μόνο από τους διανοούμενους.  Και όχι απ ' όλους, γιατί οι διανοούμενοι έχουν να κερδίσουν από την εκάστοτε εξουσία και να χάσουν πολλά εάν είναι ενάντια σε αυτή
Ελπίζω ότι έχουμε γυρίσει σελίδα, ζούμε σε μια νέα εποχή.  Οι αντιλήψεις των ανθρώπων αλλάζουν. Η δυτική επιρροή έχει αγγίξει και τα Βαλκάνια . Ο Τζορτζ Όργουελ έγραψε ότι οι εθνικιστές συνηθίζουν να κατατάσσουν τους ανθρώπους σαν να είναι έντομα. Έτσι, κάποιοι πίστευαν ότι από την μία πλευρά των συνόρων ζουν μέλισσες και από την άλλη οι ακρίδες. Όμως  πλέον δεν είναι αυτή η κατάσταση. Έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα μπροστά.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου